«Бәйтерек» холдингінде Қазақстанның Сарғыш кітабы таныстырылды

«Бәйтерек» ҰБХ» АҚ және оның еншілес ұйымдарының басшылары жаңа отандық талдамалық жоба - «Қазақстанның Сарғыш кітабы» (BeigeBook.kz) жобасын талқылауға қатысты. Кездесуге қатысушылар экономикалық шолудың осы тәуелсіз аналитикасы мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін арттыру үшін жақсы құрал болатынын атап өтті.

Қазақстанның Сарғыш кітабының ресми басталуынан кейін жыл басында кәсіпкерлерді қолдау жөніндегі мемлекеттік бағдарламалардың ірі операторы - «Бәйтерек» холдингі оң пікірлерімен бірінші болып пікір білдірді.

Дөңгелек үстел барысында сарапшылар мемлекеттік бағдарламалардың ағымдағы іске асырылуы, Сарғыш кітабының нәтижелері, сондай-ақ бизнес-кредит беру нарығының қорытындылары бойынша пікірлерімен бөлісті. Қатысушылардың айтуынша, толыққанды талдау мен тәуелсіз пікір көрсетілетін мемлекеттік қолдау шараларының сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

«Бәйтерек» холдингінің Басқарма төрағасы Айдар Әріпхановтың айтуынша, бүгінде Холдинг экономиканың шикізаттық емес секторларын ұзақ мерзімді кредиттеу нарығының 49,5%-ын алады.

«Өткен жылдың қорытындысы бойынша шағын және орта бизнес субъектілеріне берілетін кредиттердің жалпы көлемінде «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қорының құралдары есебінен Холдингтің үлесі 43%-ды құрады», - деп толықтырды Айдар Әріпханов.

Өз кезегінде, Қазақстанның Даму Банкі республикалық ауқымдағы жобаларды қолдау стратегиясын жалғастыруда. Оның басшысы Абай Сарқұлов атап өткендей, екінші деңгейдегі банктерде теңгемен ұзақ мерзімді қаржыландыру болмаған кезде ҚДБ әрбір екінші теңгені ұсына отырып, экономиканың шикізаттық емес секторларын ұзақ мерзімді кредиттеудің локомотиві болып табылады.

«Бүгінде ҚДБ қоржынына жалпы құны 7,1 трлн теңге болатын 61 инвестициялық жоба мен 16 экспорт алдындағы операция кіреді. Осылайша, 2020 жылы 342,9 млрд теңгеге 18 инвестициялық жоба қаржыландырылды, 195,4 млрд теңге жалпы қарыз сомасына 8 инвестициялық жоба және 4 экспорттық операция қаржыландыруға мақұлданды және 143,3 млрд теңгеге 15 жобаға экспорт алдындағы қаржыландыру көрсетілді», - деп хабарлады Абай Сарқұлов.

Бірінші кредит бюросы дәстүрлі түрде кредит беру нарығындағы негізгі тенденцияларды атап өтеді. Бюроның Бас директоры Руслан Омаровтың айтуынша, екінші деңгейдегі банктер мен микроқаржы ұйымдарының онлайн бизнес-микрокредиттерді кредиттеуге және дамытуға сұранысы аясында кәсіпкерлік субъектілерінің қарыз портфелі 14,5 трлн. құрады.

«2020 жылы бизнес-кредит беру құрылымында өзгерістер болды. Кредиттердің негізгі көлемін дәстүрлі түрде беретін ЕДБ үлесі 87%-ды құрады. Бұл ретте қазақстандық банктер кәсіпкерлік мақсаттарға 9,4 трлн теңгеге кредит берді. 9% немесе шамамен 1 трлн теңгені бизнесті қолдау үшін мемлекеттің қатысуымен ұйымдар, ал шамамен 2% немесе 189 млрд теңгені микроқаржыландыру секторы берді», - деп атап өтті Руслан Омаров.

Сарғыш кітабының сарапшылары 2020 жылдың қиындықтарына қарамастан, кәсіпкерлердің оптимизмі жойылмайтынын атап өтті. Респонденттер кәсіпорындар жұмысының тұрақтылығын және қуаттылықтардың жүктемесін арттыруды, әкімшілік кедергілердің әсерін азайтуды, цифрландыру және автоматтандыру деңгейінің өсуін оң бағалайды.

Айта кетейік, соңғысында Бәйтерек холдингінің еншілес құрылымдары да айтарлықтай жетістікке жетті. Процестерді цифрландыру және «Даму» қорының шешім қабылдау деңгейі өз сегментіндегі алдыңғы қатарлы деңгейдің бірі болып қала береді.

«2020 жылдың қорытындысы бойынша «Бизнестің жол картасы 2025» бизнесті қолдау және дамыту мемлекеттік бағдарламасын іске асыру аясында пайыздық мөлшерлемені субсидиялау құралы бойынша барлық өтінімдердің 96,7%-ы «Даму» қорына онлайн түсті. Салыстыру үшін 2019 жылы тек 678 жоба немесе жалпы санының 28%-ы электрондық үкімет порталы арқылы жіберілген өтінімдер бойынша мақұлданды. Кепілдіктер беру бойынша ұқсас көрсеткіш 2020 жылы 90,5%-ды құрады. Бұл ретте өткен жылы «Даму» қорына кәсіпкерлікті қолдау бағдарламаларына қатысуға өтініштер ағыны 24,3 мыңнан 1,3 есеге. 2019 жылдың қорытындысы бойынша 2020 жылдың қорытындысы бойынша 32,5 мың жобаға дейін ұлғайды», - деп хабарлады Қордың Басқарма төрайымы Гаухар Бөрібаева.

Талқылау қорытындысы бойынша Dasco Consulting Group басқарушы серіктесі Дәрмен Сәдуақасов экономиканы әртараптандыру және шағын және орта бизнесті дамыту, сондай-ақ пандемияның әсерін еңсеру жөніндегі стратегиялық міндеттерді ескере отырып, бейінді аналитикаға қажеттілік өсетінін қорытындылады.

«Мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін арттыру үшін Қазақстанның Сарғыш кітабы сияқты жобалар экономиканы дамыту және кәсіпкерлік ортаны жақсарту бойынша сапалы басқарушылық шешімдер қабылдауға үлес қоса алады», - деп атап өтті Дәрмен Сәдуақасов.

Қазақстанның Сарғыш кітабы - ел экономикасының ағымдағы жағдайын, қазіргі және қалыптасып жатқан трендтерді сапалы бағалау, әртүрлі факторлардың өзара әсерін айқындау, тәуекел аймақтарын анықтау, кәсіпкерлердің, жұртшылық өкілдері мен сарапшылардың сауалнамалары, бизнесмендермен сұхбат негізінде экономикалық қызмет түрлерінің инвестициялық тартымдылығын бағалау. Әлемде АҚШ пен Қытай ФРЖ-нің «Сарғыш кітаптары» барлығына мәлім.